Çocuk ve Ergenlerde Cinsel İstismar ve Tedavisi
Cinsel istismarın klinik özellikleri ve çocuk üzerindeki etkileri çocuğun istismarcı ile olan ilişkisine, istismarın şekline, süresine, şiddet kullanımına, fiziksel zararın varlığına, çocuğun yaşı ve gelişim basamağına ve travma öncesi psikolojik gelişimine bağlı olarak değişmektedir. Cinsel istismar öyküsü anksiyete, depresyon, madde bağımlılığı, intihar davranışı, borderline kişilik bozukluğu ve post-travmatik stres bozukluğunu içeren psikiyatrik bozukluklarla sonuçlanabilmektedir. Kişiler arası ilişki kurma ve sosyal ilişkileri sürdürme becerisi ve benlik saygısı cinsel istismardan olumsuz etkilenmektedir. Çocukluk çağı cinsel istismarı ile cinsel yönden riskli davranış gösterme arasında da anlamlı ilişki saptanmıştır. Çocuğun cinsel istismarında istismarla birlikte yaşanan travmatik cinsellik, ihanete uğramışlık hissi, güçsüzlük ve damgalanma gibi dört travmatik dinamik yer alır. Travmanın kendisi psikolojik ve davranışsal sonuçlara neden olurken, erken travma ayrıca olumsuz biyolojik etkilere de yol açabilir.
Davranışsal değişiklikler ile ilişkili belirti ve bulgular yaşlara göre farklılıklar göstermektedir. Yaşlara göre gözlenen davranışsal değişiklikler şunlardır:
Okul öncesi çocukların bilişsel ve dil gelişiminin yeterli olmaması nedeniyle değerlendirilmeleri güçtür. Bu çocuklarda bu tür yaşantıları oyunlar veya fantezilerle açığa çıkarmak mümkün olabilir.
Bebeklik - 4 Yaş:
- Tuvalet eğitiminde bozulmalar (idrar veya dışkı kaçırma)
- Cinsel içerikli sözcüklerde artma
- Cinsel organları ile aşırı fiziksel uğraş
- Oyunlarında cinsel içeriğin fazlalığı (cinsel eylemlerin diğer çocuklarla veya bebeklerle taklit edilmesi )
- Uyku bozuklukları
4 - 6 Yaş:
- Korku (yetişkinlerden, özellikle erkeklerden aşırı derecede korkma)
- Cinsel içerikli sözcük ve davranışlarda artma (cinsel organları gösterme, cinsel organları ile aşırı fiziksel uğraş veya açık mastürbasyon)
- Cinsel ilişkiyi ayrıntılı bilme (cinsel ilişkiye tanık olma veya katılmadan kuşkulanılmalıdır)
7 - 12 Yaş:
- Okul başarısında düşme
- Korku (özellikle yetişkinlerden)
- Depresif belirtiler
- Travma sonrası stres bozukluğu belirtileri
- Yaşa uygun olmayan davranışlarda artma (anne ya da abla davranışı gösterme)
- Cinsel konularla aşırı uğraşma
- Cinsel saldırganlık (başkalarını cinsel ilişkiye zorlama)
- Aşırı veya açıktan mastürbasyon
Ergenlerde: Cinsel istismara uğrayan gençler üç temel belirti ile dikkati çeker:
-Davranışsal değişiklikler: Okul başarısında düşme, korku (özellikle yetişkinlerden), üzgün ve çökkün duygulanım, travma sonrası stres bozukluğu belirtileri, yaşa uygun olmayan davranışlarda artma (anne ya da abla davranışı gösterme), cinsel konulara aşırı ilgi, cinsel saldırganlık (başkalarını cinsel ilişkiye zorlama), aşırı veya açıkta mastürbasyon, evden kaçma veya eve gitmede isteksizlik, duygulanımda dalgalanma, kendine zarar verme, intihar girişimleri, ilaç ve alkol kötüye kullanımı, uygunsuz cinsel davranışlar (flörte erken başlama, kışkırtıcılık, arkadaşlarını cinsel ilişkiye zorlama), davranış bozuklukları (okuldan ve evden kaçma, yalan söyleme, çalma ve saldırgan davranışlar)
-Genital-rektal veya diğer tıbbi yakınmalar: Cinsel organların çevresinde sıyrıklar, kaşınma, ağrı, yırtılmış vajina veya anal kanama, yürüme ve oturmadaki güçlük, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları, penis iltihabı veya vajinal akıntı durumları
-Uygunsuz cinsel ilişkinin açıklanması
Bu tip belirtilerle karşılaştığınızda mutlaka bir çocuk ergen psikiyatristi ve psikoloğundan destek almalısınız. Cinsel istismara uğrayan kişi kaç yaşında olursa olsun ciddi bir psikolojik travma yaşar. Çocuk ve ergenlerde travma tedavisinde yaşa, bilişsel gelişim düzeyine ve travmanın üzerinden geçen süreye bağlı olarak EMDR (göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve yeniden işleme), oyun terapisi ya da monodrama gibi tekniklerden yararlanılabilir. Enstitümüzde tüm bu tedavi yöntemleri yukarıda belirtilen terapi eğitim ve süpervizyonlarını tamamlamış uzman klinik psikologlar tarafından uygulanmaktadır.